Lựa chọn dầu nhớt để sử dụng là một vấn đề khá quan trọng nếu bạn đang sở hữu xe ô tô. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại dầu nhớt khác nhau dành cho xe hơi, tùy theo kiểu động cơ, tình trạng và tuổi thọ của động cơ mà người dùng cần phải biết cách lựa chọn đúng loại dầu nhớt cho xe. Những kiến thức & kinh nghiệm dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ và lựa chọn đúng loại dầu nhớt tốt nhất cho chiếc xe của mình.
5 công dụng của dầu bôi trơn động cơ
- Bảo vệ: Màng dầu ngăn cản các bề mặt kim loại tiếp xúc trực tiếp với nhau, bảo vệ các bề mặt chịu tải cao khi dầu bị “quét” ra khỏi kim loại và chống ăn mòn cho các bề mặt kim loại và hợp kim.
- Làm mát: Dầu nhớt phân tán nhiệt sinh ra do ma sát và quá trình đốt nhiên liệu lên đến hơn 350°C ở vùng pít-tông.
- Làm sạch: Dầu nhớt giúp làm sạch các bộ phận bên trong động cơ.
- Làm kín: Dầu nhớt tạo thành chất làm kín giữa xéc măng, pít-tông và thành xy-lanh để giữ áp suất trong buồng đốt và giảm thiểu các chất khí cháy lọt xuống các-te.
- Chứa đựng: Dầu bôi trơn sẽ là nơi chứa các chất cặn được giữ lơ lửng trong dầu nhớt, tránh tạo thành các cặn bã kích thước lớn có thể làm nghẹt lọc nhớt.
Vì sao phải thay dầu động cơ và lọc nhớt định kỳ?
Trong quá trình sử dụng, dầu nhớt sẽ bị biến chất do 3 nguyên do:
- Nhiệt (oxy hóa, nhiệt phân)
- Tạp nhiễm (bụi, nước, nhiên liệu)
- Chất phụ gia trong dầu bị tiêu hao
Như vậy, thời gian sử dụng dầu dài hay ngắn tùy thuộc vào chất lượng dầu, điều kiện làm việc của động cơ và điều kiện môi trường xung quanh. Chính vì thế, sau một thời gian sử dụng, dầu bôi trơn sẽ không còn đảm bảo tính năng bôi trơn và bảo vệ động cơ, do đó cần phải xả bỏ và thay dầu bôi trơn mới sau một khoảng thời gian sử dụng nhất định.
Thời gian thay dầu định kỳ thường được nhà sản xuất xe khuyến cáo theo thời gian hoặc theo số km vận hành cụ thể. Tuy nhiên, trong điều kiện vận hành khắc nghiệt hoặc môi trường bất lợi, dầu cần được thay sớm hơn định kỳ hướng dẫn, thường là khoảng 2/3 số km vận hành.
Khi sử dụng xe ô tô, sau 2-3 lần thay dầu động cơ thì chúng ta nên thay lọc nhớt 1 lần. Lí do là trong quá trình động cơ hoạt động có tạo ra cặn bã bám vào lọc nhớt, sau một thời gian lọc nhớt sẽ không thể hoạt động tốt được nữa, dễ dẫn đến tình trạng nhớt không được lọc, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến động cơ của xe.
Lựa chọn dầu nhớt gốc khoáng (mineral), dầu nhớt tổng hợp (fully synthetic) hay là loại bán tổng hợp (semi-synthetic)?
Giá của dầu nhớt tổng hợp có thể lên đến gấp ba lần so với dầu gốc khoáng. Tuy nhiên sử dụng dầu nhớt tổng hợp có lợi hơn nhiều so với sử dụng dầu gốc khoáng. Điều này là do dầu gốc tổng hợp rất tinh khiết và có phân tử nhớt nhỏ hơn. Vì thế dầu tổng hợp sẽ giúp cho động cơ hoạt động tốt hơn vì nó có thể bôi trơn ở những chi tiết máy có khoảng hở nhỏ nhất.
Một số chủ sở hữu xe hơi có thể sẽ không muốn sử dụng dầu nhớt tổng hợp bởi giá cao. Nhưng họ không biết rằng dùng dầu nhớt tổng hợp có thể kéo dài thời gian sử dụng nhiều lần khi so với dầu gốc khoáng. Do đó, kinh nghiệm là bạn nên “đầu tư” hẳn loại dầu nhớt tốt nhất cho xe mình, nếu động cơ có vấn đề gì thì chi phí sửa chữa sẽ còn cao hơn rất nhiều lần.
Hiện nay trên thị trường có xuất hiện thêm những loại dầu nhớt “hiện đại” hơn, vừa có giá thành hợp lý và vừa đảm bảo tính năng bảo vệ tốt nhất cho xe của bạn. Đó chính là dầu nhớt bán tổng hợp – loại dầu nhớt cấu thành từ sự pha trộn một cách hợp lý giữa dầu tổng hợp và dầu khoáng. Castrol, Total, Shell… chính là những cái tên hay được người tiêu dùng ưa chuộng.
Nên thay nhớt xe theo hãng hay lựa chọn một thương hiệu nhớt uy tín?
Tốt nhất là nên tham khảo chỉ dẫn của hãng sản xuất, các thông tin đó thường được ghi rõ trong “Tài liệu hướng dẫn cho người sử dụng” (Owner’s Manual).
Các chỉ dẫn này thường là cấp độ nhớt (SAE) và cấp tính năng của dầu nhớt (API) và người sử dụng xe có thể chọn loại dầu nhớt trên thị trường có đặc tính kỹ thuật phù hợp và thương hiệu có tiếng để yên tâm về chất lượng.
- Cách đọc cấp độ nhớt SAE:
Dầu nhớt có độ nhớt đa cấp thường ký hiệu như sau: SAE 10W-30, 15W-40 và 20W-50, SAE 0W-40.v.v…
Chữ số đứng trước “W-” dùng để chỉ khoảng nhiệt độ mà loại dầu nhớt đó giúp động cơ khởi động tốt. Nhiệt độ đó được xác định bằng cách lấy 30 trừ đi con số đó, nhưng tính ở nhiệt độ âm. Ví dụ loại nhớt 20W-50 khởi động tốt ở -10 độC. Dầu 10W-30 khởi động tốt ở -20 độ C…
Phần số đằng sau “W-” càng lớn thì càng đặc, càng nhỏ thì càng loãng. Ví dụ xe hay đi phượt nên chọn nhớt đặc vì khi đi phượt thì máy sẽ nóng, dầu nhớt sẽ loãng ra là vừa, nếu chọ nhớt loãng sẽ gây ra hiện tượng “gào máy”. Đi trong thành phố thì bạn nên chọn nhớt loãng hơn để xe dễ khởi động sau khi dừng và khởi động nhiều lần. - Cách đọc cấp tính năng API:
Các cấp chất lượng của API cho động cơ chạy xăng là SA, SB, SC, SE, SF, SG,… đến cấp mới nhất hiện nay là API SN. API cho động cơ Diesel ký hiệu là CA, CB, CC, CD…
Trong đó, chữ cái cuối dùng để phân biệt các cấp và được xếp theo bảng chữ cái, chữ cái càng đứng sau thì biểu thị cho phẩm cấp càng cao hơn. Ví dụ phẩm cấp API SN thì cao hơn SM, SM cao hơn SL.v.v…
Có rất nhiều loại dầu nhớt hiện đang được phân phối tại Việt Nam. Tuy nhiên, bạn nên tìm hiểu và sử dụng những loại dầu nhớt có uy tín để động cơ của chiếc xế yêu luôn được bảo vệ một cách hoàn hảo nhất. Total là một trong những thương hiệu đáng để tham khảo, hãng sản xuất dầu nhớt thuộc tập đoàn dầu khí quốc gia Pháp được thành lập từ những năm 1924 và là một thương hiệu có “thâm niên” khá lâu đời tại thị trường nước ta. Sản phẩm của họ phù hợp với hầu hết các loại xe thông dụng và được nhiều nhà sản xuất cũng như người tiêu dùng lựa chọn.