Sau gần 2 năm khuyến khích, số lượng xe tải được cắt thùng hàng “khủng” về tiêu chuẩn chung vẫn không nhiều như kỳ vọng. Trong khi đó, nhiều chủ xe mong muốn được cắt giảm kích thước thùng xe phù hợp hơn.
 |
Một xe Howo ở Hà Nam được chủ xe tự giác cắt giảm chiều cao thùng xuống dưới 1m |
Được bù tải, chủ xe vẫn không mặn mà
Trước đây, do chưa thực hiện chặt việc kiểm soát kích thước thùng xe nên trước ngày 1/10/2012 (thời điểm Thông tư 32 của Bộ GTVT quy định về kích thước thùng xe có hiệu lực) có khoảng hơn 32.000 xe ô tô tự đổ, trọng tải trên 10 tấn, được nhập khẩu có kích thước thùng hàng lớn, kéo theo tình trạng vi phạm chở quá tải. Phổ biến là loại xe “hổ vồ” được nhập khẩu từ Trung Quốc, với chiều cao thùng trên dưới 2m, trong khi thùng theo tiêu chuẩn hiện hành chỉ cao 60cm.
Để góp phần kiểm soát tải trọng, từ tháng 4/2015, Bộ GTVT có cơ chế khuyến khích chủ xe thuộc diện trên tự nguyện cắt kích thước thùng về theo chuẩn chung. Bù lại, chủ phương tiện được tăng thêm trọng lượng hàng hóa khoảng 1- 1,5 tấn, đồng thời được miễn các thủ tục cải tạo xe, miễn phí mới giấy chứng nhận và tem kiểm định. Chủ phương tiện sau khi cắt giảm kích thước theo hướng dẫn, đưa xe đến trung tâm đăng kiểm để nghiệm thu và cấp giấy chứng nhận kiểm định mới. Chủ trương trên còn giúp chủ xe tránh phải đối mặt với việc khi chở quá tải sẽ bị cưỡng chế cắt thùng, không được tăng trọng lượng chở và thực hiện các hồ sơ, thủ tục, chi phí như cải tạo xe thông thường.
Dù vậy, theo Cục Đăng kiểm VN, sau gần 2 năm thực hiện, mới chỉ có hơn 100 trường hợp thùng xe được cắt giảm kích thước theo diện trên. Đây là con số quá nhỏ so với nhiều chục nghìn xe có kích thước thùng lớn. Ông Đặng Trần Khanh, Phó phòng Kiểm định xe cơ giới (Cục Đăng kiểm VN) cho biết, từ khi triển khai chủ trương trên, các đơn vị đăng kiểm đều tuyên truyền, phổ biến rộng rãi. Hầu hết doanh nghiệp, chủ xe đều đã biết đến cơ chế khuyến khích, còn việc thực hiện do chủ phương tiện tự quyết định.
Theo lãnh đạo một số trung tâm đăng kiểm phía Bắc, một trong những nguyên nhân khiến chủ xe lưỡng lự thực hiện do chiều cao thùng xe bị hạ từ trên dưới 2m xuống còn 60cm là thấp nên việc vận động chủ xe thực hiện rất khó. “Có chủ xe đến đề nghị hướng dẫn và đề nghị cắt giảm chiều cao thùng xuống còn khoảng 90cm - 1,1m. Nhưng khi nội dung hướng dẫn không cho phép như vậy, phải cắt đúng về chiều cao 60cm, họ lại thôi”, ông Nguyễn Văn Cam, Giám đốc Trung tâm đăng kiểm 90-01S Hà Nam nói.
Theo nguyện vọng sẽ thiếu đồng nhất
Không chỉ tại Hà Nam, những địa phương khác như: Bắc Giang, Bắc Ninh, Nghệ An... nhiều chủ xe mong cắt giảm thùng xe xuống khoảng 1m và từ chối cắt về 60cm. Ông Chu Văn Khang, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 98-01S Bắc Giang kể, nhiều chủ xe đến đề nghị được cắt thùng xuống còn 90cm, cam kết không chở quá tải và mong được cấp chứng nhận kiểm định, nhưng đơn vị đành lắc đầu vì không có văn bản nào cho phép. Lãnh đạo một số trung tâm đăng kiểm cho biết thêm, thực tế có những trường hợp chủ xe tự giác cắt giảm chiều cao thùng xuống còn trên dưới 1m, nên khi đến kiểm tra định kỳ lại phải “cơi” lên chiều cao nguyên bản mới được cấp chứng nhận đăng kiểm theo quy định.
Ông Nguyễn Minh Cương, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm VN cũng xác nhận có thực tế trên. Theo quy định, các phương tiện tự ý cải tạo kết cấu xe đều không được cấp chứng nhận kiểm định.
Đề cập vấn đề liệu có thể cho chủ phương tiện cắt giảm chiều cao thùng xe theo nguyện vọng, ông Nguyễn Văn Cam và ông Chu Văn Khang cho rằng, việc cắt giảm theo nguyện vọng của chủ xe không ảnh hưởng đến an toàn kỹ thuật phương tiện. Vì thế, có thể cho chủ xe cắt giảm thùng xe theo kích thước khác so với hiện nay, phù hợp hơn với nguyện vọng chung. Vấn đề đặt ra là cùng một kiểu loại xe sẽ có một vài kích thước thùng chở hàng khác nhau, tải trọng được phép chở khác nhau.
Ông Cam cho biết thêm, Sở GTVT địa phương cũng từng có văn bản đề nghị cho phép các chủ xe được cắt giảm kích thước thùng hàng theo nguyên vọng của doanh nghiệp, nhưng chưa được chấp thuận.
Về vấn đề trên, ông Đặng Trần Khanh cho biết rất ủng hộ các chủ phương tiện tự nguyện cắt giảm kích thước thùng xe. Bởi điều này thể hiện sự đồng thuận của doanh nghiệp vận tải trong thực hiện chủ trương chung về kiểm soát tải trọng phương tiện đường bộ. Tuy nhiên, việc một số chủ phương tiện chỉ muốn cắt giảm thùng xe không theo kích thước đã được hướng dẫn mà theo mong muốn sẽ gây sự thiếu đồng nhất về kích thước thùng, gây khó khăn trong việc kiểm soát tải trọng, không có thông số thống nhất để xác định kích thước thùng xe. Mặt khác, có thể dẫn đến tình trạng những xe có chiều cao thùng thấp hơn (cao 60cm theo tiêu chuẩn hiện hành), lại cơi lên cao vài chục centimét để trà trộn vào loại xe “cắt thùng tùy ý”.